Van 3 Juli t/m 28 November ben ik met L3 (Lima 3) uitgezonden naar de compound van 1(NL)VN Support Command in Lukavac Bosnië.
Ik was daar FM monteur voor de radio’s waarmee de voertuigen onderling en met de basis communiceerde.
Bij het verlaten van de rotatie L-2 ben ik samen met de Sergeant-Majoor Peter Jongman de bussen gaan halen in Santici.
Op de heenweg hebben hebben we 2 vrachtwagens bevoorrading mee genomen voor een konvooi naar Srebrenica.
Bij het NL/BE transportbataljon in Busovaca hebben we de overnachting gehad en ‘s morgens vroeg zouden wij de bussen treffen.
Deze waren al vertrokken en we kwamen deze een paar kilometer buiten de basis tegen.
Het was een mooie zondag er waren 2 routes die wij zouden kunnen nemen.
De eerste route en de beste bevatte tunneltjes waar van wij wisten dat de bussen deze niet zouden kunnen nemen omdat deze niet zo hoog zijn, dit was route Skoda.
Route Mario bleef dan over en die route werd het dus.
Route Mario ging van Busovaca richting Kakanje via Vares en Ribnica Naar Tuzla.
Er was weinig oponthoud en het ging allemaal redelijk voorspoedig tot aan Ribnica.
Bij Ribnica liep de weg precies langs de front linie om het zo maar te zeggen.
Links de Serven en rechts de Bosniërs.
Over dit stuk weg ging je altijd onder pantser, wat zoveel betekende dat al het personeel op de bestuurders na in pantserwagens de weg bereden.
Zondag 2 Oktober 1994 9:30 uur !
Er is geen pantser aanwezig op zondag.
Daar sta je dan met een konvooi van 1 jeep en 3 bussen.
We hebben nog even in het zonnetjes zitten eten met wat kinderen om je heen.
Gaan we het wagen of rijden we om en verliezen zo uren aan omrijden.
Na overleg met de OPS room (Operation Room) in Lukavac lieten ze het aan ons over.
Wij stonden er immers en volgens de berichten was alles rustig en waren er geen meldingen binnen gekomen.
De vogeltjes floten, kinderen om je heen, Niets aan de hand dachten wij.
Via de radio vertelde wij de OPS-Room wat we gingen doen.
We gingen door.
Kapot geschoten huizen, autowrakken, oude karren, het was een zooitje op de route en je kon goed zien dat het hier niet altijd rustig was.
Na een kilometer of 3 namen we de bocht om een heuvel.
Paniek !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Een groep van 150 mannen, vrouwen en kinderen rennen gillend door elkaar en blokkeren de weg.
Er zat niets anders op dan langzaam proberen verder te komen.
“Shelling”, Roepen de Sergeant-Majoor en ik tegelijk.
Een man stapt voor de Jeep en legt zijn handen op de motorkap en gebaart dat we moeten helpen.
Vanwege het mandaat dat we hadden, mochten we dat absoluut niet, al zouden we willen.
Links en rechts van de weg liggen doden en gewonde mensen op de straat en in de berm.
Je ziet dingen die elk mens gespaard zouden moeten blijven, maar de situatie is anders, en het beeld blijft op je netvlies staan voor de rest van je leven.
Plotseling een harde schelle klap !!
Ik kan de luchtdruk nu nog voelen als ik er over nadenk en er schiet van alles door mijn hoofd, en mijn leven schiet letterlijk in een flits voorbij.
Aan de rechterkant van de Jeep, aan mijn kant, valt een 120 mm granaat.
De scherven vliegen in het rond en verbrijzelen de zijramen van de Jeep en doorboren de zijkant.
Zand en grind vliegt aan mij voorbij.
3 lekke banden en een lek reserve wiel achterop.
“Rijden, Rijden, Rijden” gil ik naar de Sergeant-Majoor.
Zo goed en zo kwaad als het gaat scheuren we weg met de bussen plankgas achter ons aan.
Het kan niet anders dan dat we over mensen zijn heen gereden ze stonden immers rond de auto, maar daar sta je op dat moment niet bij stil.
Later is mijn vermoeden dan ook bevestigd, een bevestiging die ik liever niet had gekregen.
Na een paar kilometer houdt het echt op, zowel de Jeep als de Sergeant-Majoor kunnen niet meer.
Scherven hebben de motor doorboord en heeft het begeven.
De eerste bus heeft ook de volle laag gekregen en alle ramen aan de zijkant liggen er uit en heeft een lekke voorband.
De chauffeur heeft wat glas in zijn gezicht gekregen en bloed een beetje maar mankeerde verder gelukkig niets.
Blauwe helmen, Witte voertuigen, Je bent een schietschijf en verder niets.
Op en aan de auto hangen dingen die ik hier niet ga beschrijven, maar als je het weten wil, vraag het me gerust.
Duidelijk is wel dat er mensen zijn omgekomen, want deze dingen horen niet op een auto te liggen.
Vlug vegen we het van de auto af en gaan door met de situatie die we hebben.
In mijn deur zit een gat, net boven de deurgreep en ter hoogte van mijn middel van 2 duimen groot.
Een pantserplaat in de deur is mijn redding geweest en een diepe deuk is in de plaat te zien.
Onze scherfvesten hadden we aan en onze helmen op, Gelukkig !
“Sierra Papa Tango, Sierra Papa Tango, Hier de H001, Hier de H001, Het is niet goed gegaan, Ik herhaal, Het is niet goed gegaan! “
Deze woorden raken mij nog steeds en bezorgen me kippenvel tot op de dag van vandaag.
Na wat heen en weer gebabbel komt er hulp onze kant op.
Een takeldoos, een ziekenwagen en een Jeep.
In die tussentijd stopt er nog een Jeep.
Een local stapt uit en het blijkt één over andere pief te zijn, die zichzelf erg interessant vind.
Hij vraagt wat er is gebeurt en hij geeft gelijk de tegen partij de schuld.
Knap, want hij was er niets eens toen het gebeurde.
De sergeant-Majoor schrijft 10:30 in het stof van de auto op de motorkap, met zijn vinger.
Na een paar uur zijn we dan eindelijk terug op de compound.
“Bad news travels fast” en de hele compound weet al wat er is gebeurt.
Mijn maatje “Tjibbe” zou die dag gaan roteren met de bussen die wij hebben opgehaald.
Na een debriefing in de OPS-Room en een rapport bij de marechaussee loop ik terug naar mijn kamer.
Tjibbe staat me al op te wachten en kijkt me aan.
Fout ! Ik stort in en alles komt er uit.
5 minuten later zit ik bij de psych Majoor Suzanne Scheij .
Gelukkig heb ik de jongens nog wel zien vertrekken en heb ik afscheid van ze kunnen nemen.
Daar ging mijn buddy Tjibbe.
2 weken later ben ik op verlof gegaan en zoveel mogelijk proberen te ontspannen thuis.
Ik ben blij dat ik toen de beslissing genomen om wel weer terug te gaan naar Bosnië. Je laat je maten niet in de steek natuurlijk.
In de jaren na mijn uitzending heb ik nog wel wat problemen gehad en er gaat nog veel door me heen als ik er aan terug denk.
De opvang en de nazorg was erg slecht in Nederland en daar heb ik werkelijk geen woorden voor.
Je valt in een diep zwart gat en niemand die begrijpt wat je doormaakt en wat je voelt.
Ik begreep dat ik het zelf moest gaan doen en dat ik door moest met mijn leven.
Spijt dat ik ben gegaan? Nee, geen seconde, ik zou het zo weer allemaal over doen maar dan wel met mijn club !!
1(NL)VN SUPPORT COMMAND, “Any place, Any Time”
A Sunny Sunday in October (by Edo Alberts)
The busses were gone, and we were late.
So we hurried up, those busses were there to rotate.
We arrived at the road we udes to go in armour.
No Worries , our Jeep looked like a save harbour.
The sun was shining and the birds cheerfully singing.
No Armour there, so we decided to go driving.
At Ribnica we drove around a mountain,
we did not believe the sight we saw,
all over the road were woman, childeren and townsmen.
And then, that awful sough.
People lying dead on the ground.
People running, scarred around.
Then suddenly, that screaming BANG!!
We’ve been fired at, by some angry men.
No time to waste, but time to handle.
I still feel that blast and flying gravel.
We started to move again, away from this Hell.
Go !, Go! , Go! away from this ! I’ll yell.
What the Hell just happened?
I couldn’t comprehend.
Our Jeep, our save station,
It was shot to pieces at that location.
A few miles further up the road,
The jeep just died on us, and had to be towed.
Sierra Papa Tanga !!, It didn’t go well.
Our feelings, we had to quell
Everybody fine? No one hurt?
Objects lying on the Jeep, it was unheard.
So what we did, we cleaned it away,
To eachother we just didn’t say.
Hours later they picked us up,
I felt small, small as a pup.
Why did they shoot? we didn’t start this war!
I felt sick, straight down my core.
I’m proud for what we did or haven’t done.
And even tought, we weren’t allowed to shoot our gun.
We never should have been send with the mandate that we had,
But what i said before, i don’t feel sad.
I don’t feel myself a hero for that kind.
A war started, because people lost there mind.
After the beautiful start that day, we felt sober,
It started as A Sunny Sunday in October.
